Calendar

« Mar 2024 »
M T W T F S S
1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31

Notices

Te Runanga o Turanganui a Kiwa EXPRESSION OF INTEREST Papakainga Housing Progr..
Rongowhakaata Iwi Trust to complete a Feasibility Study for the repatriatio..

News

Advance voting in Tairawhiti / Gisborne vo

18th Sep 2014

TAIRAWHITI / GISBORNE voters were quick to take advantage of advance voting, which began on the 3rd ... more

Kahui Kaumatua

Kaumatua

E nga rangatira mā, tēnā koutou,

Tēnā hoki koutou me ngā āhuatanga o te wā, ō tātou mate noho mai i roto i te ao wairua. Tātou o te ao ora, kia ora huihui mai tātou.

 

He tau miharo tenei.  I eke to tatou Runanga ki tona tau rua ngahuru no reira kei whea mai tena.  I te timatanga o te tau, i te karakia whakamoemiti i reira nga Kaumatua o Turanganui a Kiwa. He kitenga kanohi he hokinga mahara, e kore rawa ratou e wareware matou.  I taua ra i mihi matou ki a ratou i whakato i te kakano o tenei kaupapa, ko te Runanga, heoi ano, i hoki ki te kapunipuni wairua ratou inaianei. I whakahaere te hahi Mihiningare, te hahi Ratana, te hahi Ringatu i tetahi karakia whakamoemiti.  No reira i timata tenei tau i te whakaaro me inoi ki te Atua me tuoho matou i mua i a ia i nga wa katoa.

I noho pai te Kahui i tenei tau.  Ka nui haere nga tangata i tae ki nga hui-a –marama.  Inaianei, nui i te toru tekau nga tangata i tae pai ki nga hui.  I hui matou i raro i te manaakitanga o Turanga Ararau mo te nuinga o te tau, erangi, i te wa raumati i te timatanga o te tau i haere matou ki etahi o nga Marae o te takiwa nei.  Aroha ana nga Kaumatua ki te haerere e enei haerenga.  I kake matou ki Ngawari, ki te marae o Mangatu, a, i eke hoki matou ki Tarere ki te Whanau a Iwi.  Ka korero te hau kainga i o ratou hitori i enei huihuinga.  I mihi manahou matou ki a ratou mo te ataahua o nga korero.  Ko te hiahia, ka haere te Kahui ki te Whare Taonga o te Tairawhiti mo tetahi hui, a, ki te Rumanui o te Runanga hoki, kia huihui ai, ma reira ka oti pai ta tatou tau Rua mano ma ono mo te Kahui Kaumatua.

Ko te kaupapa i haruru i a`matou i tenei tau ko te kaupapa o te whakaparu i o matou moana.  I hoki matou ki te Kooti ki te whakamutunga i te mahi o te Kaunihera ki te whiwhi raiana ano ki te whakaputa te paru ki wai.  I whakaae te Kooti i oti inaia tonu nei tenei mahi kino.  Ka kii te Kaiwhakawa me hanga tetahi mahere ano hei whakapai ake i te whakaputa paru a wai.  He tino wero tenei ki te Kaunihera.  Na nga Kaumatua o Turanganui a Kiwa taua mahere e whakahaere.  Ka mahitahi te Runanga me nga Kaumatua hei hanga huarahi mo tenei kaupapa whakahirahira.  Ka patai matou ki nga Kaumatua mena ko tenei te ara, he aha o whakaaro.  Ko te tiakitanga a o tatou wai maori me a o tatou wai tai he kaupapa kei roto i o tatou whatumanawa, ngakau hoki, kaare he ko mai, he ko atu.

Ko tetahi kaupapa ano hei pupu i te manawa a o tatou Kaumatua, ko te whakakorengia moni te Kaunihera mo te Whare Taonga.  I kiikii te ruma o te Kaunihera i nga Kaumatua hei tautoko i te Tumu Whakarae, i te Tumuaki hoki.  I riri nga Kaumatua ki tenei mahi whakaparahako.  I tini te Kaunihera i o ratou whakaaro.  I whiwhi te Whare Taonga a o ratou rauemi, huruhuru hoki kia ea.

I waenga tau, i aue mai ki te rongo i te wehenga o Te Arikinui ki tua o te arai.  Ka maaku te mata o te whenua i te tangi, i te roimata mona.  I haere nga Kaumatua ki Turangawaewae tangi ai.  I reira Ngai Maori katoa ki te poroporoaki i te mokopuna o te Motu.  I taua wa, i tae matou o te Runanga ki te tau rua ngahuru.  I whakatu matou to matou po nui.  I tae nga Kaumatua ahakoa katahi ano ka hoki mai i Ngaruawahia.  Te maia hoki!  He rawe te po, he miharo hoki.  I nohotahi, i korerotahi nga maramara o Te Runanga o Turanganui a Kiwa.   I maumahara matou i tenei wa, to tatou kuia morehu, ahureinga o te aroha a te tipuna koka hoki a Nanny Peggy.  I okioki atu ia ki te Rerenga Wairua ki te ringa kaha o tona Atua.  Moe mai, moe mai ra.

 

Ma ratou ko Nanny Peggy, ko Nanny Heni, ko Uncle Temple tapahia keke.  Na ratou matou i honore.

Heoi ano kei te haere tonu nga mahi, nga korero, nga wero a te Kahui Kaumatua.  I te tu pakari nga kaimahi hei awhi i nga Kaumatua hei tutuki pai i o ratou whainga.  I pakiri ratou ki te whakahaere hui, mau meneti, tuhi reta,  waea hoki.  Ko te Kahui Kaumatua te pou tokomanawa o Te Runanga o Turanganui a Kiwa.  Ma ratou tatou e arahi.  No reira tena koutou, tena kutou, tena koutou katoa.

Maringi Brown
Secretariat for the Kahui Kaumatua